Lễ hội Nguyên Tiêu
Phong tục treo đèn lồng và thả hoa đăng
Nhắc đến những lễ hội truyền thống đặc sắc của Trung Quốc, không thể bỏ qua Lễ hội Nguyên Tiêu (元宵节, Yuánxiāo Jié) – diễn ra vào ngày 15 tháng Giêng âm lịch, tức đêm trăng tròn đầu tiên sau Tết Nguyên Đán. Đây là dịp quan trọng để gia đình sum vầy, cầu chúc bình an, và cũng là thời điểm cả thành phố ngập tràn trong sắc màu lung linh của đèn lồng và hoa đăng.
- Nguồn gốc và ý nghĩa Lễ hội Nguyên Tiêu
Lễ hội Nguyên Tiêu có lịch sử hơn 2.000 năm, bắt nguồn từ thời Tây Hán. Ban đầu, đây là ngày các vua chúa và dân thường tổ chức lễ cúng trời đất, cầu cho quốc thái dân an. Về sau, lễ hội gắn liền với văn hóa dân gian, trở thành ngày hội vui chơi, giải trí, và thưởng ngoạn cảnh đẹp của đêm rằm tháng Giêng.
Trong văn hóa Trung Hoa, trăng tròn tượng trưng cho sự đoàn viên, đèn lồng sáng tượng trưng cho ánh sáng dẫn đường, xua tan bóng tối, mang đến hi vọng và hạnh phúc.
- Phong tục treo đèn lồng – Ánh sáng rực rỡ mùa lễ hội
Một trong những nét đẹp không thể thiếu của lễ hội chính là treo đèn lồng (挂灯笼, guà dēnglóng).
- Truyền thống: Người dân treo những chiếc đèn lồng đỏ rực rỡ trước cửa nhà, trên phố hay trong các hội chợ. Màu đỏ tượng trưng cho may mắn và thịnh vượng.
- Giải đố đèn lồng (猜灯谜, cāi dēngmí): Trên nhiều chiếc đèn lồng còn treo những câu đố thú vị. Người tham gia giải đố vừa rèn trí tuệ, vừa tạo bầu không khí náo nhiệt.
Giải đố đèn lồng
- Hiện đại: Ngày nay, lễ hội đèn lồng còn phát triển thành các lễ hội quy mô lớn ở Tô Châu, Nam Kinh, Đài Loan… thu hút đông đảo du khách trong và ngoài nước.
Đêm Nguyên Tiêu vì thế còn được gọi là “Đêm hội đèn lồng” (灯节, dēng jié).
Đêm hội đèn lồng
- Thả hoa đăng – Gửi gắm điều ước
Bên cạnh treo đèn lồng, thả hoa đăng (放花灯, fàng huādēng) cũng là phong tục quan trọng.
- Người dân thả những chiếc đèn hoa đăng nhỏ xinh trên sông, hồ, với niềm tin ánh sáng sẽ mang điều ước của họ đến thần linh.
- Hoa đăng thường làm bằng giấy mỏng, hình hoa sen hoặc tròn, bên trong đặt nến. Khi thả xuống nước, ánh sáng lung linh phản chiếu cùng trăng rằm, tạo nên khung cảnh huyền ảo, lãng mạn.
- Nhiều người tin rằng nếu hoa đăng trôi xuôi dòng và sáng lâu thì lời cầu nguyện sẽ thành hiện thực.
Phong tục này không chỉ mang giá trị tâm linh mà còn tạo nên một bức tranh tuyệt đẹp, gắn kết cộng đồng.
- Ẩm thực ngày Nguyên Tiêu – Bánh Nguyên Tiêu & Thang Viên
Ngoài đèn lồng và hoa đăng, lễ hội còn gắn liền với món bánh Nguyên Tiêu (元宵) ở miền Bắc và thang viên (汤圆) ở miền Nam.
- Nguyên Tiêu / Thang Viên đều là những viên bánh tròn làm từ bột gạo nếp, nhân ngọt như mè đen, đậu đỏ, lạc, hoặc hiện đại hơn có cả nhân mặn.
- Hình tròn của bánh tượng trưng cho sự đoàn viên, hạnh phúc trọn vẹn.
- Người Trung Quốc tin rằng ăn thang viên ngày Nguyên Tiêu sẽ mang lại may mắn và sum vầy trong cả năm.
Nguyên Tiêu/Thang Viên món ăn không thể thiếu trong dịp Nguyên Tiêu
- Lễ hội Nguyên Tiêu trong đời sống hiện đại
Ngày nay, Lễ hội Nguyên Tiêu không chỉ là một truyền thống văn hóa mà còn trở thành điểm nhấn du lịch. Nhiều địa phương tổ chức lễ hội đèn lồng hoành tráng, kết hợp âm nhạc, múa lân sư rồng, múa rối nước, tạo nên không khí sôi động.
Đặc biệt, lễ hội còn được UNESCO công nhận là di sản văn hóa phi vật thể ở một số vùng, góp phần gìn giữ và lan tỏa giá trị truyền thống.
✨Lễ hội Nguyên Tiêu không chỉ là dịp ngắm trăng, treo đèn lồng, thả hoa đăng, mà còn là khoảnh khắc sum họp, chia sẻ niềm vui, gửi gắm những điều ước tốt đẹp. Những chiếc đèn lung linh trong đêm rằm không chỉ thắp sáng bầu trời, mà còn sưởi ấm trái tim mỗi người, nhắc nhở chúng ta về sự đoàn viên và hy vọng.
